Κομπολόι

Το κομπολόι, αποτελείται από χάντρες φτιαγμένες από κόκαλο, κεχριμπάρι, γυαλί, ξύλο κ.λπ., τρυπημένες στο κέντρο και περασμένες σε νήμα του οποίου οι άκρες ενώνονται με κόμπο, και οι οποίες μετατοπίζονται αργά αργά η μία μετά την άλλη με τη βοήθεια του χεριού ως αργόσχολη ανδρική απασχόληση παλαιότερων εποχών. Αποκαλείται επίσης (σε μάγκικη διάλεκτο) και μπεγλέρι.

Στην Λατινική Εκκλησία ένα παρόμοιο αντικείμενο που χρησιμεύει ως βοηθητικό αντικείμενο προσευχής ονομάζεται "ροζάριο", από τη λέξη Rozus= κόμπος.
Αντίστοιχο με το ροζάριο, δηλ. με χρήση προσευχητική και όχι ως κάποια ουδέτερη απασχόληση, είναι στην Ορθόδοξη Εκκλησία το "Κομποσκοίνι", που όπως λέει και η λέξη, αποτελείται από κόμπους πλεγμένους από σχοινί.
Το κομπολόι είναι επίσης δημοφιλές στην Τουρκία και τη Μέση Ανατολή. Στην Τουρκία ονομάζεται "τεσπίχ".
Το κομπολόι σήμερα ονομάζεται συχνά και εύχαντρο. Η λέξη «Εύχαντρο» υποδηλώνει τη διαδικασία εκκοσμίκευσης του κομπολογιού από εργαλείο προσευχής με στόχο τον εξαγνισμό του νου και της καρδιάς από τα ανθρώπινα πάθη, σε κόσμημα και σύμβολο κοινωνικού κύρους μακριά από τις αρνητικές προκαταλήψεις του παρελθόντος που συνόδευσαν την πορεία του στο χρόνο, καθώς συνδέθηκε στην κοινωνική συνείδηση με το χώρο του υποκόσμου [1].
Το πρώτο αποτυπωμένο ντοκουμέντο που σώζεται και δείχνει κομπολόι στην Ελλάδα, είναι μια σπάνια φωτογραφία που χρονολογείται περί το 1840 στην Κάρυστο και παρουσιάζει έναν τοπικό προύχοντα με παραδοσιακή ενδυμασία να υποδέχεται τον Όθωνα, κρατώντας στα χέρια ένα κομπολόι.[2]

Από τα χαρακτηριστικότερα ελληνικά λαϊκά τραγούδια που είχαν θέμα το κομπολόι ήταν το "φτωχό κομπολογάκι μου", "θα το δώσω το ρολόι...." και στη συνέχεια του δεύτερου "Δεν πουλάω το ρολόι..."

φτωχό κομπολογάκι μου
εσύ ήσουν το μεράκι μου,
που μου πέρναγες την ώρα
πες μου τι να κάνω τώρα.
...................................
====================
Θα το δώσω το ρολόι
και θα πάρω κομπολόι
να μετράω τους καημούς
και τους αναστεναγμούς
...................................
====================
Δεν πουλάω το ρολόι
ούτε και το κομπολόι
είναι δώρα από σένα
κι είναι θησαυρός για μένα
...................................

Πληροφορίες: Βικιπαίδεια