Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2008

Οι Αράπηδες του Παγγαίου

'Κάθε χρόνο, κατά την έναρξη του νέου έτους, στην καρδιά του Παγγαίου όρους, περιδιαβαίνουν τους δρόμους της Νικήσιανης Καβάλας, κατά ομάδες, σοβαροφανείς και άγριοι «Αράπηδες», σκορπίζοντας τον ήχο από τα κουδούνια («τσιάνια») τους, ίσως, για να διώξουν τα «κακά πνεύματα».

Ο χρόνος τέλεσης του εθίμου προφανώς σχετίζεται με το χειμερινό ηλιοστάσιο. Συνακόλουθα, πρέπει να θεωρείται ως ένα αρχαίο έθιμο, που διατηρήθηκε μέχρι σήμερα, όπως συνηθίζεται να γιορτάζεται, την ίδια εποχή του έτους, και σε άλλα μέρη του κόσμου.

Το αποκορύφωμα των εκδηλώσεων είναι την ημέρα του Αη-Γιάννη, στις 7 Ιανουαρίου. Όλες οι ομάδες των «Αράπηδων» κάνουν κοινή παρέλαση στους δρόμους της Νικήσιανης, κάτω από τους εκκωφαντικούς ήχους των κουδουνιών τους. Δύο αρχηγοί ομάδων παλεύουν, μέχρι την τελική πτώση του ενός. Ακολούθως, γύρω από τον πεσμένο αρχηγό, μαζεύονται όλοι, σε μια μυσταγωγία, που τελειώνει με την ανάσταση του νεκρού και τον ιδιόρρυθμο ξέφρενο χορό όλων, που ακολουθεί.

Σύμφωνα με την Παράδοση, η παράσταση αυτή συμβολίζει το θάνατο του Διονύσου από τους Τιτάνες και την ανάστασή του από το Δία και παράλληλα την χειμερία νάρκη της φύσης που είναι ο Χειμώνας και στη συνέχεια την ανάσταση της φύσης με τον ερχομό της Άνοιξης.

Τα τελευταία χρόνια, το έθιμο του «Αράπη» οργανώνεται από τον ομώνυμο Πολιτιστικό-Παραδοσιακό Σύλλογο της Νικήσιανης και την αυθόρμητη και δυναμική συμμετοχή όλων των κατοίκων, από τους νεώτερους μέχρι τους πρεσβύτερους,

Ενδυμασία
«Αράπηδες» ντύνονται οι άνδρες, σκεπάζοντας όλο το σώμα τους με προβιές ζώων ή κάπα.
Στην πλάτη τους δημιουργείται καμπούρα με γέμισμα φύλλων καλαμποκιού ή χόρτου.
Στη μέση τους περιζώνουν τρία μεγάλα κουδούνια τα «τσιάνια» και ένα άλλο ιδιόμορφο κουδούνι, το «μπατάλη». Τις κνήμες τους ζώνουν με μάλλινα κομμάτια υφάσματος, τα «καλτσιούνια». Αντί για παπούτσια φορούν τα «τσιρβούλια», που κατασκευάζονται από ακατέργαστο χοιρινό δέρμα. Οι «λαπάρες» είναι δερμάτινα σχοινιά, που συγκρατούν τα «τσιρβούλια» και τα «καλτσιούνια» στις κνήμες, μέχρι το γόνατο. «Μπαρμπότα» είναι το επιβλητικό κάλυμμα της κεφαλής, συχνά στολισμένο με κεντημένο μαντήλι, που αποτελείται από ακατέργαστο δέρμα τράγου, γεμάτο με χόρτο.

Σύμφωνα με την Παράδοση, την εποχή της τουρκοκρατίας, στον εξοπλισμό του «Αράπη» προστέθηκε και ένα ξύλινο σπαθί, η «μαχαίρα».'

Πηγή πληροφοριών: www.in.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: